|HƯỚNG DẪN VRAY| Cân Bằng Trắng Trong Vray Physical Camera

Định nghĩa (theo thuật nhiếp ảnh):

Cân bằng trắng (WB) là quá trình lưu lại màu sắc của toàn bộ cảnh/người/vật được chụp sao cho đúng với sắc trắng mà mắt người cảm nhận. Vật thể màu trắng dưới mọi nguồn ánh sáng tự nhiên hay nhân tạo dưới mắt người phải là màu trắng khi chụp bằng máy ảnh KTS thì màu ảnh mới trung thực.

Quá trình này được thực hiện ngay sau khi ảnh được định màu trắng trên bộ xử lí máy ảnh. Nói cách khác, cân bằng trắng giúp cho mọi vật thể có màu trắng khi vào hình trông vẫn đúng là màu trắng theo mắt người cảm nhận bằng cách bù trừ ảnh hưởng của màu sắc ánh sáng trong môi trường chụp. 

Thực ra, không có quy định hay hướng dẫn chính xác cho việc lựa chọn chế độ WB trên máy vì nó tuỳ thuộc vào hoàn cảnh chụp lúc đó như nguồn sáng chính và phụ tác động lên đối tượng (ví dụ như màu sắc chụp ngoài trời sẽ khác với màu sắc trong nhà hàng hay studio vì bị ảnh hưởng bởi đèn sợi tóc, đèn huỳnh quang…), còn tùy theo gu màu & ý tưởng của người chụp.

Theo mặc định, các bạn có thể sử dụng cân bằng trắng (custom balance) với các tùy chọn Daylight, D65,D50 v.v…Tuy nhiên nếu có kiến thức về nhiệt độ màu (color temperature) các bạn có thể tùy chỉnh hình ảnh trung thực hơn theo kiểu mô phỏng về nhiếp ảnh photography. Do đó hiểu về nhiệt độ màu và cân bằng trắng là một trong những nguyên tắc cốt yếu mà bạn cần phải nắm rõ.

Nhiệt độ màu (Color temperature)  là gì?

Nói một cách ngắn gọn, mỗi nguồn sáng đều có chứa các thành phần màu của riêng nó, hay còn gọi là nhiệt độ màu và nằm trong dải màu từ đỏ đến xanh lam.

Các nguồn sáng như nến, ánh sáng lúc mặt trời lặn, bóng đèn sợi đốt sẽ cho ra ánh sáng gần với màu đỏ (do đó mà bức tranh sẽ có cảm giác ấm và nóng), trong khi ánh sáng từ bầu trời xanh sẽ có gam màu xanh lam và đem đến cảm giác lạnh. Bạn có thể cảm nhận được điều này một cách dễ dàng khi bắt gặp những nguồn sáng này.

Nhiệt độ màu Kelvin (K):

Để hiểu được khái niệm và cách thức hoạt động của chế độ WB, trước hết bạn phải nắm được một số kiến thức căn bản nhất về nhiệt độ màu. Nhiệt độ màu của nguồn sáng tính theo độ Kelvin diễn tả màu của các nguồn sáng so với màu của vật đen tuyệt đối được nung nóng từ 2000K đến 10000K. Nhiệt độ này không liên quan gì đến nhiệt độ thực của nguồn sáng. Màu đen ứng với nhiệt độ màu là 0 độ K Một điều cần chú ý phân biệt là khi nói đến nhiệt độ màu của vật thì ta đang nói tới độ sáng của vật đó, chứ không phải nhiệt độ của nó.

Có thể hiểu nôm na nhiệt độ màu là một cách biểu hiện của những chùm ánh sáng có thể nhìn thấy được. Như bạn thấy, quanh ta có rất nhiều loại ánh sáng với nhiều màu sắc khác nhau, đa phần sự khác biệt này là do cường độ nguồn phát sáng. Dựa vào đó, người ta phân ra nhiều thang đo nhiệt độ màu với đơn vị là độ K (Kelvin). Một nguồn sáng có nhiệt độ sáng càng cao sẽ càng phát ra ánh sáng có màu xanh hơn và có giá trị độ K cao hơn so với nguồn sáng yếu có màu đỏ dần. . Chúng ta cần lưu ý rằng những vật có nhiệt độ cao thường phát ra bức xạ mạnh nhất ở màu xanh (trong nhiếp ảnh gọi là màu lạnh) ngược lại những vật có nhiệt độ thấp hơn lại phát ra bức xạ thiên về vàng hoặc cam (trong nhiếp ảnh gọi là màu nóng).

Nhiệt độ màu được đo theo đơn vị Kelvin, là đơn vị của nhiệt độ tuyệt đối. Các màu lạnh như xanh lam hay trắng thường có nhiệt độ màu khoảng 7000K trở lên, trong khi các màu ấm như đỏ hoặc cam có nhiệt độ màu quanh khoảng 2000K.

Khi thiết lập độ cân bằng trắng (white balance) cho camera, bạn có thể lựa chọn một số thiết lập nhiệt độ màu sẵn có như của đèn sợi đốt (Tungsten), ánh sáng ban ngày (Daylight), ánh sáng lúc trời mây và đổ bóng (Cloudy and Shade) hoặc bạn cũng có thể tự mình thiết lập bằng tay. 

Trong hình bên dưới, tôi có minh họa bảng chia nhiệt độ màu và các thiết lập cân bằng trắng phổ biến đi kèm. Ngoài ra, tôi cũng có liệt kê một số điều kiện chụp ảnh thông dụng như chụp lúc trời nhiều mây, lúc mặt trời lặn…đi kèm với các thiết lập cân bằng trắng mà bạn có thể sử dụng trong những tình huống này.

 Tham khảo bảng nhiệt độ màu với một số nguồn sáng thường gặp khác nhau:
1000K Ánh nến, đèn dầu. 2000K Rạng đông (sớm hơn Bình minh), đèn Wolfram. 2500K Bóng đèn sợi đốt. 3000K Ánh đèn trong phòng rửa ảnh. 4000K Đèn huỳnh quang. 5000K Ánh sáng ban ngày, đèn flash điện tử. 5500K Trời trong, mặt trời trên đỉnh đầu. 6000K Ánh nắng trong điều kiện không mây. 7000K Ánh nắng trong tình trạng trời mây. 8000K Trời nhiều mây. 9000K Bóng mát 0vào ngày trời trong. 10,000K Trời nhiều mây đen, chuyển mưa. 11,000K Trời xanh không có mặt trời. 20,000K Xế chiều, mặt trời khuất sau núi trong ngày đẹp trời.

Cân bằng trắng  (White balance) là gì ?

Hiểu đơn giản  đó là cách camera hiệu chỉnh lại màu sắc tương ứng với các loại nguồn sáng khác nhau. White balance giúp thay đổi độ cân bằng màu sắc trong bức ảnh, khiến nó trông ấm hoặc lạnh hơn tùy thuộc vào cách mà loại nguồn sáng bạn đang sử dụng tác động lên các chi tiết ra sao.

Trong nhiếp ảnh, Cách đơn giản nhất là sử dụng chế độ cân bằng trắng tự động (Auto White Balance), ngoài ra camera còn cung cấp một số preset có sẵn giúp bạn điều chỉnh màu sắc cho bức ảnh tốt hơn.

Cân bằng trắng với đuôi Raw

Một phương pháp khác là lưu ảnh ở dạng file raw thay vì file JPEGs thông thường. Với ảnh JPEGs, camera sẽ loại bỏ đi những thành phần dữ liệu màu không cần thiết, ứng với mỗi thiết lập cân bằng trắng cụ thể. Bạn sẽ không thể quay lại bức ảnh và chỉnh sửa sau đó nếu nhận ra có các lỗi xuất hiện.

Các file raw thì trái lại, chúng vẫn lưu lại các thông số dữ liệu màu được kết xuất . Đối với nhiếp ảnh, Camera sẽ nhúng các thiết lập cân bằng trắng vào file như là một thiết lập mặc định, tuy nhiên bạn có thể chỉnh sửa lại nó khi dùng các phần mềm chỉnh sửa ảnh trên máy tính.

Tuy nhiên, sẽ hữu ích hơn khi vẫn thiết lập chế độ cân bằng trắng cho camera trong trường hợp này. Nó sẽ giúp tiết kiệm thời gian chỉnh sửa sau đó, khi một trong các bức hình đã được thiết lập đúng, bạn có thể áp dụng thiết lập đó cho các file ảnh còn lại, và đảm bảo màu sắc được duy trì thống nhất xuyên suốt các bức ảnh kết xuất được.

Thay vì để camera ở chế độ tự động và hy vọng sẽ cho ra kết quả đúng, bạn có thể tự mình điều chỉnh và kiểm soát cân bằng trắng để cho ra các kết quả tốt và xuyên suốt hơn.

Tint và Temperature

Thiết lập cân bằng trắng hoạt động dựa trên các thiết lập về nhiệt độ màu (Temperature), với dải màu từ trắng đến xanh lam. Ngoài ra còn có một cách điều chỉnh khác là “Tint adjustment”, trong đó thêm vào dải màu điều chỉnh từ xanh lá đến đỏ thẫm.

 Bạn có thể dùng  phần mềm Raw Converters hoặc Camera Raw trong photoshop để giúp điều chỉnh cân bằng trắng cho các bức ảnh.